Dit artikel is geschreven door Thomas van Vliet, de eerste gewone burger die als gastauteur een bijdrage levert aan Vrijdag Burgerdag!

Je krijgt de vraag wel eens: “Wil je een hamburger, of een cheeseburger?” Alsof een hamburger geen kaas zou kunnen hebben! Nou, geloof mij: een hamburger zonder kaas is (naar mijn mening) half zo lekker als eentje mét. Maar loop eens een kaaswinkel binnen of zelfs een normale Hollandse supermarkt, dan kan het gaan duizelen. Zoveel kazen, zoveel keuze: waar moet je beginnen?

Voordat ik vertel welke kazen je het beste kunt gebruiken, eerst een klein kaascollege:

Smeltbaarheid

De verschillende soorten kazen smelten verschillend. Sommigen smelten zelfs helemaal niet: verse geitenkazen bijvoorbeeld. Zachte kazen smelten rond 55 °C, cheddar en Zwiterse kazen zo rond de 65 °C en harde kazen als Parmezaanse en pecorino rond 82°C. Hoe dat komt? Simpelweg door het vochtgehalte. Hoe meer vocht, hoe lager de smelttemperatuur. Een natte mozzarella smelt dus snel en een harde Parmezaan veel minder. Knoop dat in je oren en doe er je voordeel mee. Het is een kwestie van smaak, maar een smeltende kaas kan een deel van de smeuïgheid brengen die je anders met sausjes zou willen brengen.

Smaak

Daar doen we het natuurlijk voornamelijk voor: de smaak van een kaas is heel belangrijk. Tricky, kazen kunnen erg uitgesproken zijn en de rest van je hamburger moet daar wel tegen kunnen. Ook kan kaas erg zout zijn. Proef dus altijd goed!

Om je te helpen kiezen heb ik zes kazen uitgekozen die je hamburger naar een nieuw niveau tillen. Een heuze Hamburgerkazen Top 6 dus:

Nummer 6: Mozzarella

Mozzarella

A, mama mia, we wanen ons even in Italia! Mozzarella kennen we allemaal, het is simpelweg te verkrijgen in twee vormen. De originele buffelmozzarella en de veel goedkopere van koemelk. Wereld van verschil, moet je proeven! Maar laten we het simpel houden, een klein receptje: bak een burger, leg er vlak voor dat ‘ie klaar is een lekkere hoeveelheid mozzarella op, of grill het nog even na in de oven. Twee plakken goede tomaten (les: nóóit tomaten in de koelkast bewaren, worden ze melig van) er op, blaadjes basilicum er bij, beetje olijfolie en dat dan op een licht getoaste ciabatta. Is het echt Italiaans? Nee. Is het lekker? Ja!

Nummer 5: Brie en Camembert

Brie

Deze twee kazen lijken erg op elkaar en zijn ook voor kenners moeilijk uit elkaar te houden. Wat is dan het verschil? Brie mag overal gemaakt worden (op een paar varianten na), terwijl Camembert uit Normandië móet komen. Brie is groter dan camembert (voor een hele kaas respectievelijk 25 centimeter en 10 centimeter), dus heeft camembert verhoudingsgewijs méér oppervlakte en heeft rijping meer effect. Conclusie: camembert heeft vaak een sterkere smaak dan brie. Camembert smelt beter dan brie, camembert zal ongeveer van je hamburger lopen, brie blijft wat steviger.

Nummer 4: Smeltkaas

Smeltkaas

We noemen het wel eens cheddar, maar in feite heeft smeltkaas weinig van doen met cheddar. Welke kaas ik bedoel? Die vierkante plakjes, per stuk verpakt in plastic. Eigenlijk zou ik als liefhebber moeten zeggen: gadver! Het heeft de substantie van rubber, is gemaakt in een fabriek door natriumnitraat, natriumfosfaat en natriumpolyfosfaat te mengen met een mengsel van rijpe kaas en onrijpe kaas. Klinkt smerig en er zit weinig smaak aan, maar eerlijk is eerlijk: het smelt perfect en haalt zo goed de smaak van je hamburger omhoog.

Nummer 3: Roquefort, Gorgonzola (blauwe kaas)

Gorgonzola

Vroeger dacht ik dat dit de heftigste kaas ooit was. Is niet helemaal waar, maar pittig is het wel. De zoute en toch ook wel zoete smaak gaat erg goed samen met rundvlees. Probeer eens kruimels van blauwe kaas door je gehakt te mengen! Dan maak je de smaak milder én je vlees wordt er lekker smeuig van. Maar experimenteer eens! Maak een saus door de blauwe kaas te smelten in een pannetje, samen met wat peterselie en peper en voila! Blauwe kaas gaat heel goed samen met druiven, dus probeer dat eens: zout van de kaas, zoet van de druiven: jum!

Nummer 2: Halloumi

Halloumi

Ik denk dat de onenigheid tussen Griekenland en Turkije op Cyprus bij dit kaasje is ontstaan. Want is het Cypriotische kaasje van geit- en schapenmelk nou meer Grieks of Turks? Het mooie van halloumi is dat je het goed kunt grillen, wat in eerste instantie opmerkelijk is, omdat de substantie op mozzarella lijkt en je dus zou verwachten dat het snel smelt. Je kunt het als vleesvervanger gebruiken, maar weet je wat? Grill wat ui in een grillpan, bak de burger en de halloumi, besmeer een getoast broodje (Griekse pitabroodjes!), besmeer het met humus, grill wat courgette die je marineert in olie en komijn, vorm dat alles tot een burger en man man man.

Nummer 1: Époisses

Époisses

Époisses (volledig: Époisses de Bourgogne) is een van mijn favoriete kazen. Komt uit het gelijknamige dorpje uit, je raad het al, de Franse Bourgogne. Gemaakt van ongepasteuriseerde koemelk, maar gerijpt in een kelder terwijl de kaasjes meerdere keren per week ‘gewassen’ worden met een mengsel van water en Marc de Bourgogne, een wijnlikeur. Daar krijgt de kaas een oranje kleur van en een sterke en pittige smaak. Zo zacht dat, wanneer je het besteld bij een kaasplankje, je het op een lepel krijgt. In het stadje Avallon kan je in het najaar bij pizzeria La Tour een afgrijselijk lekkere hamburger krijgen, met epoisse: de Hambourguignon. Stel je voor: heerlijk Frans rundvlees, rode wijnsaus, gecaramelizeerde rode ui, gesmolten epoisse en een stevig Frans broodje. Veel beter kan het niet worden.

De foto’s in dit artikel zijn gemaakt door anderen en beschikbaar gesteld onder een Creative Commons licentie. Dit zijn de makers en de bijbehorende rechten:
Mozzarella: Adam Brill (Creative Commons 2.0 by-nc-sa)
Brie: se71 (Creative Commons 2.0 by-nc-sa)
Smeltkaas: loonyhiker (Creative Commons 2.0 by-nc-nd)
Gorgonzola: arbyreed (Creative Commons 2.0 by-nc-sa)
Halloumi: Great British Chefs Team (Creative Commons 2.0 by-nc)
Époisses: linecook (Creative Commons 2.0 by-nc)